Aantekeningen van de samensteller
- Aantekeningen Algemeen
- Aantekeningen Per plaats
- Overzicht Architecten
- Overzicht Gouverneurs-generaal
- Overzicht Ministers van koloniën
Aantekeningen DepartementenIn Batavia: De departementen van Algemeen Bestuur stonden onder leiding van een directeur, het departement van Oorlog onder de commandant van het leger en dat van Marine onder de commandant der zeemacht.
|
- De gouverneur-generaal alleen beslist’, zei de Wet op de Indische staatsinrichting.
Inderdaad, hij was het die, als hem alle stukken waren voorgelegd, hetzij volledig, hetzij in een samenvatting waarvoor de Algemene Secretarie had gezorgd, voor en tegen moest afwegen om tot die activiteit over te gaan die het wezen van zijn functie uitmaakte: beslissen. [Het Koninkrijk der Nederlanden, 11a, 167-168] - Beleidskwesties werden nooit in de Raad van departementshoofden behandeld, maar uitsluitend door de betrokken directeur met de gouverneur-generaal.’ Deze laatste placht eenmaal per week met elk der directeuren de zaken van diens departement te bespreken. [Het Koninkrijk der Nederlanden, 11a, 159]
Aantekeningen Rechtswezen[Semarang – Landgerecht][Surabaya 1 – Raad van Justitie] [Jakarta 2 – Raad] [Yogyakarta 1A – Landraadsgebouw]
*) De bevolking [Geïllustreerde Encyclopaedie van N-I, 144, 146-147], [Het Koninkrijk der Nederlanden, 11a, 117] De rechtspraak in Indië [Het Koninkrijk der Nederlanden, 11a, 178-181] Japanners gelijk aan Europeanen [Alberts – Een kolonie, 38] |
Resoluties van De Veiligheidsraad[Yogyakarta 3 – Museum]
|
Aantekeningen per plaats
![]() |
Malang - Topografische Dienst[Malang - Gemeentehuis]Om de kolonelswoning en het gebouw van de Topografische Dienst te bereiken, moet men vanaf het gemeentehuis even terug naar het scholencomplexMalang - route van SMA 1 - SMA 4 naar Topdam VRechts: SMA1 - SMA 4 (Lyceum en AMS)Vervolg de route rond het plein Jl Tugu (J.P. Coenplein) Ga lrechts af de Jl Suropati in (Van Idenburgstraat) Meteen links, op de hoek van het plein: gebouw (Kolonelswoning) Verder in de straat links: Nr. 15 Militer – Topdam V (Topografische Dienst)Voor informatie over de Topografische Dienst: [Indië geïllustreerd weekblad, 8, 9-13] [Encyclopaedie I, 239-240] [Het Indische Leven, 9, 972] |
Semarang - Verduisteringsproef[Semarang 2 – Javasche Bank]Het is de samensteller niet bekend welk dagblad dit bericht heeft gepubliceerd. ![]() |
Surabaya – KampongsStraatjes met een aantal pittoreske geveltjes:
|
Yogyakarta – Terugkeer generaal Sudirrman[Yogyakarta 3 – Sudirman] De Gelderlander 11 Juli 1949![]() |
Overzicht Architecten
Architecten die met 3 of meer projecten genoemd zijn in de wandelingen.
NB: Vanuit een wandeling kan slechts één maal naar dit overzicht worden doorgeklikt en wel bij de eerste keer dat de architect in de wandeling wordt genoemd.
Naar de in dit overzicht genoemde gebouwen kan worden doorgeklikt, maar vervolgens kan men alleen via 'vorige' (links boven) terug-klikken naar deze pagina.
Aalbers, A.
Aalbers, A.
1930 – Opvloedingsgesticht [Bandung 3 – Opvoedings Gesticht]
1934 – Villa Wilhelmina Boulevard 24 [Bandung 3 – Villa] 1935 – De Eerste Nederlandsch–Indische Spaarkas [Bandung 1A – DENIS] 1936-1937- 'De Lokomotieven' [Bandung 4 – De Lokomotieven] 1938 – Huize “de Driekleur” [Bandung 4 – Driekleur] 1939 – Hotel Savoy Homann [Bandung 1A – Homann] 1939 – Villa Sadangsari [Bandung 4 – Sadangsari] 1940 – Feestzaal Sociëteit Concordia [Bandung 1A – Feestzaal] 1940 – Twaalf villa’s [Bandung 4 – Steenlaan] 1941 – Braga Theater [Bandung 1A – Braga Theater] Meer informatie
(1898-1961)
Informatie over architect [NAI-informatie systeem] |
Algemeen Ingenieurs- en Architectenbureau: A.I.A.
Algemeen Ingenieurs- en Architectenbureau: A.I.A.
De architecten bij het AIA:
Ghijsels Meer informatie
Ghijsels richt in 1916 met Von Essen en Stoltz het Algemeen Ingenieurs- en Architectenbureau op. Bij dit bureau zijn in de loop der tijd de volgende bouwkundigen werkzaam:
1916-1927 Frans Ghijsels (1882-1947) 1916-1921 Hein von Essen (1886-1947) 1918-1927 Henk Hes (1897-1955) 1921-1931 Frederik Asselbergs (1880-1945) 1928-1938 Nico van Burhoven Jaspers (1901-1965) 1932-1942 Frederik Brinkman (1878-1944) 1932-1942 Trudes Voorhoeve (1902-1969) |
Blankenberg J.J.
Blankenberg J.J.
1926 – Woning voor de directeur van Wellenstein en Krause [Jakarta 12 – Wellenstein]
1937 – Woning Consul Generaal van Japan [Jakarta 7 – Consul Generaal] 1939 – Borsumij [Semarang 1 – Borsumij] 1939 – Hoofdkantoor van de ‘Volks-Credietbank’. [Jakarta 7 – Volkscredietbank] 1939 – Verbouwing Museum Oud Batavia en Grafmonument Coen [Jakarta 2 – Oud Batavia] 1939 – Woning van de burgemeester [Jakarta 12 – Burgemeesterswoning] Meer informatie
Johan Blankenberg 1888-1958.
Studeert enkele jaren aan de TH in Delft en vertrekt in 1915 naar Indië. Hij werkt tot 1921 bij het Ingenieursbureau Bakker en Meyboom en is vervolgens tot 1952 zelfstandig architect in Batavia. |
Bolsius, G.J.P.M.
Bolsius, G.J.P.M.
1926 – CBZ [Semarang 3 – Ziekeninrichting]
1928 – ‘s Lands Kas [Semarang 2 – Financiën] 1928 – Hoofdpostkantoor [Surabaya 1 – Hoofdpostkantoor] Meer informatie
Godefridus Bolsius (1891-1957)
Werkte in 1922 tijdelijk als bouwkundig ingenieur voor de waterstaat in Palembang. Hij was van 1923-1929 werkzaam bij het Departement van Burgerlijke Openbare Werken en was gestationeerd in Semarang. Bolsius is met eervol ontslag gegaan en in 1930 naar Nederland vertrokken. Hij was ondermeer werkzaam voor de gemeente Den Bosch. |
Bos, G.
Bos, G.
– Bioscoop [Malang – Bioscoop]
1935 – Winkelcomplex Smeroestraat [Malang – Jl. Semeru] – Woonhuis, Jl Dr Sutomo 26 [Malang – Zijstraat] ![]() Meer informatie
Gerard Bos was bouwkundig tekenaar en niet opgeleid als architect. Om die reden mocht hij zich ook niet zo noemen. Het was echter wel toegestaan dat zijn bureau de naam Architecten Bureau droeg. Architecten Bureau G. Bos was gevestigd op Tjakelet 47. Bos, bekend door het pand op de hoek van de Kajoetangan en de Smeroestraat, bouwde hoofdzakelijk woonhuizen. Zoals Wolff Schoemaker veel van zijn gebouwen boven de deur voorzag van een Kalakop, droegen de huizen van Bos boven in de gevel een versiering van 80 cm. tot een meter, bestaande uit een cirkel en verticale en horizontale balkjes; bij ieder huis een andere kompositie..
Mogelijke huizen van Bos: Jl Ijen 66, Jl Rinjani 9, 12 en 14, Jl Dempo 2, Jl Guntur 31, Jl Julius Usman hoek Jl Sulawesi 1 en 3. |
Burgerlijke Openbare Werken – BOW
Zie ook Van Hoytema, Hulswit, Snuyf e.a.
1893 – Koningin Wilhelminaschool – Hulswit [Jakarta 6 – Techn. School]
1900 – Post- en Telegraafkantoor – Van Hoytema [Yogyakarta 2 – Hoofdpost]
1901 / 1910 – Zoölogisch Museum [Bogor 2 – Museum]
1904 – Landraad [Bandung 1A – Arrestanten]
1904 – Post- en telegraafkantoor [Semarang 2 – Hoofdpost- en Telegraafkantoor]
1909 – Europesche lagere school – Snuijf [Jakarta 11 – School]
1912 – Telefoonkantoor – Snuijf [Semarang 1 – Telefoonkantoor]
1913 / 1920 / 1921 – Hoofd Post- en telegraafkantoor [Jakarta 6 – Kantor Pos]
1913 – Departement van Landbouw, Nijverheid en Handel – Snuijf [Bogor 2 – Departement]
1914 – MULO school [Bandung 2 – Muloschool]
1914 – Treub Laboratorium [Bogor 2 – Laboratorium]
1918 – Verbouwing Volksraad [Jakarta 9 – Gebouw]
1918 / 1923 – Instituut Pasteur – Thedens [Bandung 5 – Pasteur]
1919 / 1927 – Verbouwing Museum [Jakarta 7 – Museum Nasional]
1919 – Muloschool, Schoolweg [Jakarta 6 – Muloschool]
1919 – AMS [Yogyakarta 3 – Algemene]
1920 – Hoogere Burgerschool – Van Hoytema [Bandung 2 – Hoogere Burgerschool]
1922 – Visserijstation [Jakarta 1 – Zeevisserij]
1923 – Politiebureau [Surabaya 2 – Politiebureau]
1923 – HBS [Surabaya 2A – HBS]
1923 – Nederlandsch-Indische Artsenschool [Surabaya 3 – Artsenschool]
1924 – Departement van Onderwijs en Eredienst [Jakarta 11 – Departement]
1926 – Centraal Burgerlijke Ziekeninrichting – Bolsius en Lemei [Semarang 3 – Ziekeninrichting]
Vanaf 1926 werd door de overheid niet meer gewerkt vanuit BOW, maar vanuit de provinciale Landsgebouwendiensten. Zie Lanndsgebouwendienst.
Bureau Wiemans, Abell en Pichel
1922 – Bank Escompto [Jakarta 2 – Escompto]
1923 – Tiedeman & Van Kerchem [Jakarta 1 – Tiedeman & Van Kerchem]
1925 – Kwitang kerk [Jakarta 9 – Gereformeerde kerk]
Citroen, C.
Citroen, C.
1916 – Stedenbouwkundig plan Ketabang [Surabaya 2A – Ambtswoning]
1917 – Verbouwing Sociëteit [Surabaya 1 – Sociëteit] 1922 – [Surabaya 4 – Darmo Ziekenhuis] 1924 – Goebengbrug [Surabaya 3 – Goebengbrug] 1925 – Gemeentehuis. [Surabaya 2 – Walikota] [Surabaya 2A – Raadhuis] 1925 – Uitbreiding Suikersyndicaat [Surabaya 1 – Suikersyndicaat] 1928-29 – Woning van de Burgemeester. [Surabaya 2A – Ambtswoning] 1929 – Huis voor Tan Tjwan Bie [Surabaya 3 – Kajoong] 1929 – Monument Burgemeester Dijkerman [Surabaya 4 – Dijkerman] 1931 – Engelse kerk [Surabaya 4 – Christ Church] 1932 – Spoorwegviaduct SS [Surabaya 1 – Spoorwegviaduct] 1935 – Borsumij [Surabaya 1 – Borsumij] Meer informatie
Cosman Citroen (1881-1935)
Informatie over architect [Locale Techniek-4-5, 2-8] |
De architecten bij de bureaus Cuypers
De architecten bij de bureaus Cuypers
Cuypers:
1908 – Oude Javasche Bank [Semarang 1 – Bank] Nix: Meer informatie
De architectenbureaus Cuypers:
Cuypers [Nederlandsch Indië – Oud & Nieuw-12, 67-69] Kritiek op Cuypers [Indisch Bouwkundig Tijdschrift-17, 76], [Indisch Bouwkundig Tijdschrift-28, 262] Estourgie, Henri (Amsterdam, 17.12.1885 – Nijmegen, 5.11.1964) 1906 werkzaam bij bureau Ed. Cuypers; o.a. aan ontwerpen van Hongkong Shanghai Bank in Batavia en Toko de Vries en Nederlandsche Handelmaatschappij in Bandoeng. 1911 voor het bureau naar Indië, maar is van 1913-’20 werkzaam in Nederland. 1921 filiaalhoofd in Soerabaja; o.a. de uitvoering van het gebouw van de Handelsvereeniging Amsterdam. Verzakking van de toren van de Heilig Hart-kerk in Soerabaja is de aanleiding van zijn vertrek bij het bureau. 1930-’35 Architectenbureau Rijksen & Estourgie. 1950 zelfstandig werkzaam in Indië. Taen, Teo (Berlijn, 12.12.1889 – Boxtel, 30.10.1970) Uitspraak achternaam: “Tèn”. Kleinzoon van P.J.H. Cuypers. 1915-1917 Baugewerbeschule in Aken. 1919 werkzaam bij bureau Ed. Cuypers. 1921 Chef architectenafdeling bureau Fermont-Cuypers in Batavia. 1937 Mededirecteur bureau Fermont-Cuypers. 1946 Medeoprichter bureau De Jongh, Taen en Nix, Nijmegen. 1949 Bureau Taen en Nix, Utrecht. Nix, Thomas (Bandoeng, 21.12.1904 – Malaga, 9.7.1998) 1930 Bouwkundig Ingenieur Delft. 1930 Werkzaam bij bureau Fermont-Cuypers. 1941 Werkzaam bij de Technische Dienst van de gemeente Bandoeng. 1946 Bureau De Jongh, Taen en Nix, Nijmegen. 1949 Bureau Taen en Nix, Utrecht. Advertentie in De Koloniale Roeping van Nederland, Den Haag 1930, B 101 ![]() |
Elenbaas, G.P.N.
Elenbaas, G.P.N.
1912 – Escomptobank [Bandung 1A – Escompto]
1912 – Ned-Ind Handelsbank [Surabaya 1 – Nederlands Indische Handelsbank] 1912 – NILLMIJ [Surabaya 1 – NILLMIJ] 1912 – Kantoorgebouw: “De Bouwploeg” [Jakarta 12 – BOPLO] 1913 – Nederlandsch-Indische Escompto Maatschappij [Semarang 1 – Escompto] 1914 – Kunstkring [Jakarta 12 – Kunst] Meer informatie
George Elenbaas 1877-1940
1912 – 1914 met Moojen directeur van NV. de Bouwploeg, Batavia |
Essen, H. von
Essen, H. von
1919 – Centrale Burgerlijke Ziekeninrichting [Jakarta 10 – Ziekeninrichting]
1920 – Stoviagebouw [Jakarta 10 – Geneeskundige Hoogeschool] 1920 – Geneeskundig Laboratorium [Jakarta 10 – Laboratorium] Meer informatie
Hendrik (Hein) von Essen (1886 Soerabaja – 1947 Den Haag).
In 1921 wordt Hein von Essen bevangen door een koortsdroom. In ijlende toestand grijpt hij, zonder dat hij zich dit later kan herinneren, naar tekenstift en papier en maakt zijn eerste tekeningen. Von Essen is dan 35 jaar oud en woont en werkt al acht jaar op het Indonesische eiland Java, waar hij in 1886 ook geboren was. Na[dat] een opleiding tot bouwkundig ingenieur keert hij in 1913 terug naar Nederlands-Indië om daar – net als zijn vader – in dienst te treden van het Departement van Burgerlijke Openbare Werken. Hij werkt aan grote opdrachten, zoals de bouw van het nieuwe complex van de School tot Opleiding van Inlandsche Artsen (tegenwoordig de medische faculteit van de Universiteit van Indonesië), en verlaat spoedig de BOW om samen met twee compagnons een eigen architectenfirma te beginnen. Hoewel het Von Essen voor de wind gaat, besluit hij na het koortsachtige voorval in 1921 het roer om te gooien en naar Nederland terug te keren om daar van en voor de kunst te leven. Von Essen vestigt zich in eerste instantie in Leiden, later in Rijswijk en Den Haag en trouwt met de danseres Dini Bergsma. Hij componeert muziek voor haar choreografieën en boetseert dynamische, Oosters aandoende maskers voor haar “dansmaskerspelen”. In de drukkerij van Johan Scherft leert Von Essen de etstechniek beheersen. Hij maakt zijn eerste serie etsen en al in 1922 exposeert hij zijn grafische werk in de Lakenhal. Naast het graveren en boetseren van maskers legt Von Essen zich toe op het maken van aquarellen, pastels en krijt- en houtskooltekeningen. [...] (Internet - Vereniging Vrienden Nieuwe Kunst 1900 - Thijs de Raedt) |
Estourgie, H.L.J.M.
Estourgie, H.L.J.M.
1927 – St. George kerk [Surabaya 2A – Armenisch]
1931 – Mulo school St Aloysius [Bandung 4 – Muloschool] Meer informatie
Henri Estourgie 1886-1964
1905 – 1925 zie historie bij Bureau Hulswit Fermond. 1925 – 1929 zelfstandig architect in Soerabaja. 1929 – 1935 werkt samen met Rijksen. 1935 – 1958 architect in Soerabaja (m.u.v. oorlogsjaren). |
Gmelig Meijling, A.W.
Gmelig Meijling, A.
1937 – Zwembad “ ‘t Centrum” [Bandung 2 – Zwembad]
1939-1950 – Indische Pensioenfondsen (Ontwerp van Hendriks).[Bandung 3 – Pensioenfondsen] 1940 – Boekhandel Visser & Co [Bandung 1A – Visser & Co] 1952 – Telefoonkantoor [Bandung 1B – Telefoonnet] 1956 – Gemeenschappelijk Electriciteitsbedrijf Bandoeng en Omstreken [Bandung 1A – GEBEO] 1957 – Aula CAS [Jakarta 7 – Carpentier Alting Stichting] Meer informatie
Ab Gmelig Meyling (1909-1991)
Informatie over architect [NAI-informatie systeem] |
Hoytema, J.F. van
Hoytema, J.F.. van
1913 – Hoofdpost- en Telegraafkantoor Batavia-Centrum – 1ste fase [Jakarta 6 – Kantor Pos]
1916 – PTT kantoor [Yogyakarta 2 – Hoofdpost] 1919 – Muloschool Schoolweg [Jakarta 6 – Muloschool] 1920 – HBS [Bandung 2 – Hoogere Burgerschool] 1920 – Treub Laboratorium [Bogor 2 – Laboratorium] 1921 – Uitbreiding Hoofd Post- en Telegraafkantoor – 2de fase [Jakarta 6 – Kantor Pos] 1923 – Departement van Onderwijs en Eeredienst [Jakarta 11 – Departement] Meer informatie
Van Johan van Hoytema (1884-1955) is het volgende bekend.Het Indisch Bouwkundig Tijdschrift vermeldt in 1912 [jrg. 15, 151]: ‘Benoemd tot ingenieur der Gouvernements gebouwen bij het Departement van B.O.W. de ingenieurs van den Waterstaat Snuijf en Van Hoytema, met bepaling dat de benoeming is gerekend te zijn ingegaan met 1 januari 1912.’
Het schijnt dat rond 1916 Snuyf de dienst heeft verlaten en zich als ‘Ingenieur-Architect te Weltevreden’ heeft gevestigd.In de Locomotief van 29 Mei 1917 is te lezen: De Javabode meldt, dat de G.G. [Van Limburg Stirum] hedenmorgen het oud-hotel van den legercommandant bezocht, in verband met de plannen voor den Volksraad. Hij was vergezeld van den ingenieur Hoytema, den algemeenen secretaris en adjudant Bouwmeester. Op 17 Mei 1918 meldt het Indisch Bouwkundig Tijdschrift: ‘Hoe ruim dit paleis, waar menigmaal druk bezochte recepties plaats vonden, ook zij, en hoezeer het in zijn Oud-Indisch-Griekschen stijl een niet-onaardige omlijsting was van de plechtigheid die stond te gebeuren, waren toch verschillende veranderingen noodzakelijk gebleken, die intusschen, niettegenstaande den haastigen spoed, op loffelijke wijze door den heer Hoytema, ingenieur bij de B.O.W. zijn aangebracht.’Op 1 Juni 1917 schrijft de Locomotief over een Europese school In Soekaboemi: ‘De teekeningen en plannen voor de nieuwe inrichting zijn thans gereed. Ze zijn geheel belangeloos ontworpen door den bouwkundigen ingenieur, den heer J.F. van Hoytema, zoodat dezer dagen met den bouw kan worden begonnen. Maar op 26 Juni is in het zelfde blad te lezen, dat het e.e.a. niet zonder moeilijkheden blijkt te zijn gerealiseerd. [De Locomotief, 26 Juni 1917]In de zelfde maand zijn de uitbreidingsplannen van Bandoeng beoordeeld door een Commissie bestaande uit de heren: Karsten (vz), R. Schoemaker en van Hoytema.In1922 is de Ingenieur van Landsgebouwen, terug van verlof en wordt hij tijdelijk belast met de functie van Hoofd der technische afdeeling voor Landsgebouwen van het Departement der Burgerlijke Openbare Werken.Uit een verslag in De Locomotief van 7 Februari 1927 over de bouw van het stadhuis in Ceribon blijkt Van Hoytema in 1925 in een adviserende of beoordelende commissie te hebben gezeten: ‘op advies van de heeren prof. Schoemaker, Van Hoytema en Fermont’. Van Hoytema was van 1912-1929 werkzaam bij het bureau Burgerlijke Openbare Werken. Hij vertrok in 1930 naar Nederland en overleed in 1955 in Hilversum. |
Hulswit, M.J.
Hulswit, M.J.
1893 – Wilhelminaschool [Jakarta 6 – Techn. School]
1898-1901 – Kathedraal [Jakarta 6 – Kathedraal] 1903 – Ursulinen school [Bogor 1 – Ursulinenklooster] 1904 – R.K. Kerk [Bogor 1 – Roomsch Katholieke Kerk] 1905 – R.K. Kerk [Malang – R.k. Kerk] 1914 – Ziekenpaviljoen 1ste klasse [Jakarta 11 – Emma] Meer informatie
M.J. HulswitVoor informatie over Hulswit: [Nederlandsch Indië oud & nieuw-7, 131-132] Grafmonument Hulswit [Jakarta 5 – Hulswit].
|
Job, J.J.
Job, J.J.
1917 – Nutsspaarbank [Surabaya 1 – Spaarbank]
1918 – Kantoor Suikersyndicaat [Surabaya 1 – Suikersyndicaat] 1925 – Simpangsche Apotheek. [Surabaya 2 – Apotik Simpang] 1927 – Feestzaal Simpangsche Sociëteit. [Surabaya 2 – Sociëteit] 1927 – Kantoor Java-China-Japan-lijn [Surabaya 1 – Java-China-Japan-lijn] 1928 – Helmig & Co [Surabaya 1 – Helmig] 1929 – Vrije Katholieke Gemeente [Surabaya 4 – Vrije Katholieke Kerk] 1929 – Verbouwing Maxim complex. [Surabaya 2 – Maxim bioscoop] Meer informatie
Jan Jacob Job 1876-1934.1912-1913: Soerabaja, Aannemer-architect.
1913-1920: Soerabaja, Aannemers-architecten Pinedo en Job. [De Locomotief, 15 Juni 1917] 1920-1929: Soerabaja, Job & Sprey. |
Karsten, H.
Karsten, H.
Na 1917 – Plan Nieuw Tjandi uitgewerkt door Karsten en Rücker, directeur van gemeentewerken. [Semarang 3 – Nieuw Tjandi]
1919 – NILLMIJ [Semarang 1 – NILLMIJ] 1919 – HIS [Semarang 3 – School] 1919 – Autobedrijf Barendse [Semarang 2 – Autohandel] 1922 – Handelsvereeniging ‘Semarang’ [Semarang 1 – Handelsvereeniging] 1924 – Handelsschool [Semarang 3 – Handelsschool] 1924 – Van Deventerschool [Semarang 3 – Ibu Kartini] 1925/1929 – ‘Kampong Mlaten’ [Semarang 3 – Mlaten] 1929 – Huis voor de burgemeester [Semarang 3 – Burgemeesterswoning] 1930 – Sobokarti [Semarang 3 – Volkstheater] 1930 – Stoomvaart Mij. ‘Nederland’ [Semarang 1 – Nederland] 1930 – Hoofdkantoor Stoomtram-Maatschappijen [Semarang 2 – Stoomtram] 1934 – Paviljoen Gedung Nasional Indonesia. [Surabaya 2 – Soetomo] 1935 – Museum Sonobudoyo [Yogyakarta 1A – Sonobudoyo] 1938 – Pasar Johar [Semarang 1 – Pasar] Meer informatie
Thomas Karsten (1884-1945)
1914-1916 – Semarang Bureau Maclaine Pont met o.a. H. Maclaine Pont en P. de Graaff; 1916-1922 – Semarang Bureau Karsten, Lutjens, Toussaint / compagnons G. Lutjens en D. Steenstra Toussaint; 1922-1930 – Semarang Bureau Karsten-Schouten / compagnon A. Schouten (1883-1979); 1930-1932 – Bandoeng Karsten en J.H. Schijfsma; 1933-1942 – Bandoeng Bureau Karsten, medewerkers o.a. R. Soesilo en R. Abrikoesno. Informatie over architect Studeerde in Delft en vertrok in 1914 naar Indië. Karsten startte samen met Lutjens en Toussaint een architectenbureau in Semarang. Hij werd echter in de loop der tijd vooral bekend als stedenbouwkundige en hij adviseerde in die rol diverse gemeentebesturen. Zijn maatschappelijke betrokkenheid moge blijken uit een summiere opsomming van een aantal nevenfuncties: [1917] De Semarangsche Kunstkring heeft gisteravond in de Loge zijn tweede algemene vergadering gehouden, waarop de verschillende in ons blad gepubliceerde verslagen goedgekeurd en de huidige bestuursleden (de heeren van Heel, Huidekoper, van Marken, Karsten en Sillevis) herkozen werden. Het resultaat van eenige gedachtewisseling was, dat de vereeniging een proef zal nemen met het brengen van kunstbesef in maatschappelijke kringen, welke zij tot dusverre niet bereikte, toepassing dus van het systeem: kunst aan het volk. Te dien einde zal zij zich in verbinding stellen met de besturen van vereenigingen als Insulinde, Boedi Oetomo, Mangoenhardjo, enz. [De Locomotief 5 Juli 1917] [1922] Volkshuisvestingscongres. In aansluiting met de in het vorige nummer kortelijks besproken prae-adviezen ontvingen we nog een referaat van den bekenden Architect Thomas Karsten te Semarang, [dat] de Technisch-Architectonische zijde van het volkshuisvestingvraagstuk behandelde. [Indisch Bouwkundig Tijdschrift-25, 134] [1929] Zitting in de eerste Raad voor technische arbitrage (NIRTA), [Indisch Bouwkundig Tijdschrift-32, 45] [1936] Voorzitter Sociaal-Technische Commissie van de Vereeniging voor Locale Belangen. [Locale Techniek-6-2, 63] [1939] Ondervoorzitter Planologische Studiegroep. [Locale Techniek-8-3, 84] Zie ook Karsten, 50-53 Thomas Karsten stierf in een interneringskamp in 1945 zie ook: [Cimahi – Karsten] |
Landsgebouwendienst v.a. 1927
1927 – Gebouw Raad van Indië – Kühr [Jakarta 9 – Pejambon]
1927 – Gebouw Dienst Volksgezondheid [Jakarta 10 – Volksgezondheid]
1928 – Hoofdpostkantoor – Bolsius [Surabaya 1 – h.b.s.]
1929 – Rechtshoogeschool – Tideman [Jakarta 7 – Wijsbegeerte]
1929 – Struiswijk gevangenis [Jakarta 10 – Bewaring]
1930 – Christelijke AMS – met AIA [Jakarta 10 – Christelijke]
1930 – AMS – Muller en Lemei [Malang – A.M.S.]
1931 – Gouverneurskantoor – Lemei en Breuning [Surabaya 1 – Kantoor van de Gouverneur]
1934 – Verbouwing Postspaarbank [Jakarta 5 – Winkelgebouw]
1937 – Bestuurskantoor – Tideman [Malang – Bestuur]
1938 – Centrale Burgerlijke Ziekeninrichting – Tideman [Surabaya 3 – Zieken]
1941 – Station – Van Eb [Malang – Station]
Lemei, W.
Lemei, W.
1926 – Centrale Burgerlijke Ziekenhuis samen met Bolsius [Semarang 3 – Ziekeninrichting]
1930 – Hogere Burgerschool en Algemene Middelbare School [Malang – A.M.S.] 1931 – Gouverneurskantoor [Surabaya 1 – Kantoor van de Gouverneur] 1940 – Indische Pensioenfondsen (met Hendriks) [Bandung 3 – Pensioenfondsen] Meer informatie
Wijnand Lemei (1892, Leeuwarden – 1945, Ambarawa) was van 1919 tot 1941 bouwkundig ingenieur bij het Departement van Burgerlijke Openbare Werken (BOW) en na de reorganisatie, bij het Departement van Verkeer en Waterstaat.
Van 1919-1925 was hij werkzaam als ingenieur voor de landsgebouwen in de Afdeling Semarang; in 1921 werd hij ‘Leider’ van de Technische Avondschool (TAS) aldaar. In 1926 werd hij ingenieur 2e klasse voor de Landsgebouwen en toegevoegd aan het Hoofd der Waterstaatsafdeeling te Soerabaja; in 1930 promoveerde hij tot leidinggevende van die afdeling van de Landsgebouwendienst. Van 1935-1941 was hij Hoofdingenieur van de Landsgebouwendienst in Nederlands-Indië. In 1941 volgde hij Prof. Wolff Schoemaker op als hoogleraar aan de T.H. in Bandung 1919-1925 Landsgebouwendienst Semarang; |
Maclanie Pont, H.
Maclaine Pont, H.
1914 – Station Semarang-West Pontjol [Semarang 3 – Spoorweg]
1915 – Kartini-school [Semarang 3 – Kartini school] 1920 – Technische Hoogeschool [Bandung 4 – Bouwmeester] Meer informatie
Maclaine Pont, Henri (1884-1971)
|
Moojen, P.A.J.
Moojen, P.A.J.
1910 – Woningen Kramatlaan [Jakarta 10 – Kramatlaan]
1912 – Escomptobank [Bandung 1A – Escompto] 1912 – Gebouw Nillmij [Jakarta 5 – NILLMIJ] samen met Snuyf. 1912 – Kantoor NILLMIJ [Surabaya 1 – NILLMIJ] 1912 – Nederlandsch Indische Handelsbank [Surabaya 1 – Nederlandsch Indische Handelsbank] 1912 – Kantoorgebouw: “De Bouwploeg” [Jakarta 12 – BOPLO] 1913 – Gebouw ‘Mercurius’ [Jakarta 1 – Java-China-Japan] 1913 – Escomptobank [Jakarta 2 – Effectenbeurs] 1913 – Escomptobank [Semarang 1 – Escompto] 1914 – Kunstkring [Jakarta 12 – Kunst] Meer informatie
Pieter Moojen, (1879 – 1955)
Studeert architectuur en schilderkunst aan de Academie van Schone Kunsten in Antwerpen. Het Indische Leven, 9, 233 Indië, geïllustreerd weekblad, 2, 68-73 Indisch Bouwkundig Tijdschrift -10, 140 Persoonlijkheden, 1041 |
Oyen, J.T. van
Oyen, J.T. van
1927 – R.K. kerk [Semarang 2 – Katholieke Kerk]
1929 – Gereformeerde kerk [Semarang 3 – Gereformeerde kerk] 1932 – Klooster, Noviciaat (1936) en Weeshuis van de zusters Ursulinen. [Bandung 3 – Hospitalen] 1933 – Winkels Kolff & Co e.a. [Surabaya 2 – Hellendoorn] 1934 – St. Theresiakerk [Jakarta 12 – Kerk] 1936 – Klooster Broeders [Surabaya 4 – Broederhuis] Meer informatie
Han van Oyen wordt in 1893 in Den Haag geboren. Over zijn opleiding is weinig bekend. Van Oyen gaat in 1918 in Indië aan de slag bij het Bureau Openbare Werken en een jaar later bij Wolff Schoemaker, eerst als tekenaar, later als partner en manager van het bureau in Semarang. Via Schoemaker leert Van Oyen de werken van Frank Lloyd Wright kennen.
In 1924 gaat Van Oyen zelfstandig verder nadat de Firma ‘C.P. Schoemaker en associatie, architecten en ingenieurs’ is opgeheven. In 1925 vraagt Van Oyen het lidmaatschap aan voor de BNA. In 1928 vestigt hij zich als bouwkundige in Semarang en bouwt er in het zelfde jaar een woonhuis. Hij gebruikt voor de betegeling van de voorgalerij keramiek van de Porceleyne Fles. Vanaf 1930 noemt hij zich zelfstandig architect en in 1941 is hij Architect BNA in Weltevreden. Van Oyen ontwerpt woningen, winkels, hotels, kerken, kloosters en ziekenhuizen. Hij overlijdt in 1944 in de Sukamiskin gevangenis in Bandoeng. [Het Nieuwe Instituut, NAI] |
Rijksen, R.
Rijksen, R.
1921 – Gereformeerde kerk [Surabaya 3 – Gereja]
1930 – Christelijke school [Surabaya 2A – Gereformeerd] 1931 – R.-k. Mulo-school [Bandung 4 – Muloschool] 1932 – ANIEM gebouw [Malang – ANIEM] Meer informatie
Rijk Rijksen 1872-1944
1905: Werkzaam in Amsterdam bij bureau Ed Cuypers; 1911: bureau Hulswit in Weltevreden; 1914: Malang als zelfstandig architect. 1929 – 1934: samenwerking met Estourgie. 1935: zelfstandig architect. Rijksen overleed in 1944 in een interneringskamp in Solo. Hij is begraven op Kalibanteng in Semarang. |
Schoemaker, R.L.A.
Schoemaker, R.L.A.
1916 – Paleis Legercommandant
1918 – Hoofdkantoor van de Oliefabriek “Insulinde” [Bandung 1A – Insulinde] 1919 – Internaat [Bandung 2 – Internaat] 1919 – Van Deventerschool [Bandung 1B – Van Deventerschool] 1919 – Jaarbeurs [Bandung 2 – Jaarbeurs] 1921 – Verbouwing Sociëteit Concordia [Bandung 1A – Merdeka] 1922 – Eigen Hulp [Jakarta 5 – Winkelgebouw] 1922 – Olveh [Jakarta 2 – Olveh] 1922 – Bioscoop Majestic [Bandung 1A – Majestic] 1940 – N.-I. Handelsbank [Jakarta 2 – Handelsbank] Meer informatie
Richard Schoemaker 1886-1942.
Werd in 1886 in Roermond geboren, hij volgde de Militaire Academie en ging in 1908 als genieofficier naar Indië. Hij studeerde in 1912 af in Delft en was o.a. samen met zijn broer C.P. Wolff Schoemaker en J van Oyen werkzaam op hun architectenbureau in Bandung. In 1918 verliet hij als kapitein der Genie de militairen dienst om bij de opening van de Technische Hoogeschool te Bandoeng benoemd te worden tot buitengewoon hoogleraar in de constructieleer en utiliteitswerken. Vanaf 1921 was hij hoogleraar voor het vak bouwkunde en voornoemde vakken. In 1924 werd hij opgevolgd door zijn broer en werd hij gewoon hoogleraar aan de Technische Hogeschool in Delft. [Indisch Bouwkundig Tijdschrift-27, 234] De broers hebben in 1939 gedurende een jaar van functie gewisseld.Begin 1941 wordt de spionagegroep waaraan hij leiding geeft opgerold en op 3 mei 1942 wordt professor Schoemaker in Sachsenhausen gefusilleerd. [Het Koninkrijk der Nederlanden, 4, 652] Zie ook [Persoonlijkheden, 1315-1316] |
Schouten, A.
Schouten A.
1924 – Handelsschool [Semarang 3 – Handelsschool]
1925 – ‘Kampong Mlaten’ [Semarang 3 – Mlaten] 1929 – Woning burgemeester [Semarang 3 – Burgemeesterswoning] 1930 – Kantoor Joanna Stoomtram Mij. [Semarang 2 – Stoomtram] Meer informatie
Abraham Schouten (1883-1973).
1911-1922: Werkzaam bij de Joana Stoomtram Mij. 1922: Bureau Karsten – Schouten te Semarang. 1930: Bureau AIA in Batavia. 1932: Nederland. 1936-1953: Batavia, Bureau De Associatie. |
Snuijf, S.
Snuijf, S.
1909 – Europeesche School [Jakarta 11 – School]
1910 – Telefoonkantoor Semarang [Semarang 1 – Telefoonkantoren] 1911 – Bureau Openbare Werken [Jakarta 4 – B.O.W.] 1911 – Gebouw Nillmij (voorlopig ontwerp); eindontwerp Moojen [Jakarta 5 – NILLMIJ] 1913 – Departement Landbouw, Nijverheid en Handel [Bogor 2 – Departement] 1913 – Audiëntiezaal Paleis Rijswijk [Jakarta 5 – Paleis] 1920 – NILLMIJ (met Wiemans) [Bandung 1A – Gebouw Nillmij] Meer informatie
Simon Snuijf 1880 – 1944.
In 1908 schrijft ‘adspirant ingenieur BOW’ S. Snuijf, een artikel onder de titel ‘Over Bouwkunde en Bouwkunst in Indië’. In het zelfde jaar schrijft hij in een reactie op een kritiek op zijn ontwerp Indisch Landhuis: ‘ … wil ik toch eens nagaan hoeveel zon of wel in mijne vertrekken kan schijnen. In de eerste plaats de Noord- en Zuidzijde van het gebouw. De zon beweegt zich altijd in een vlak evenwijdig aan de gevels met een zeer geringe afwijking, [Indisch Bouwkundig Tijdschrift-11,194]. Op 20 september 1910 meldt De Locomotief dat de bouwkundig-ingenieur Snuijf is verbonden aan het departement van B.O.W. wegens overlading met werk is van den minister van Koloniën de uitzending van nog een ingenieur gevraagd. In jaargang 14, nr.5 een dankwoord van een redacteur van het Indisch Bouwkundig Tijdschrift: ‘…waarbij ik in de eerste plaats gedenk onzen vasten medewerker, den Ingenieur S. Snuijf wiens zorgen en toewijding zowel bij de keuze zijner onderwerpen als bij de behandeling daarvan, mijn lof te boven gaat. Mocht hij nog vele jaren als vaste medewerker aan onze Vereeniging verbonden blijven en het door hem gegeven voorbeeld bij anderen navolging vinden.’ In 1911 volgt de officiële benoeming tot Bouwkundig Ingenieur bij den Waterstaat en ’s-Lands Burgerlijke Openbare WerkenHet Indisch Bouwkundig Tijdschrift vermeldt in jrg. 15, 151: ‘Benoemd tot ingenieur der Gouvernements gebouwen bij het Departement van B.O.W. de ingenieurs van den Waterstaat Snuijf en Van Hoytema, met bepaling dat de benoeming is gerekend te zijn ingegaan met 1 januari 1912.’ Niet helemaal duidelijk is dat in het zelfde jaar [Jrg 15, 207] het blad meldt: Als adspirant-ingenieur en met het aan die betrekking verbonden traktement is de heer Snuijf met een paar opzichters zijn taak begonnen, doch al spoedig heeft de Regeering er in toegestemd dat voor hem een afzonderlijke traktementsregeling werd getroffen. Hij staat thans met den titel van bouwkundig ingenieur buiten het eigenlijke corps ingenieurs van den Waterstaat, en een tweede bouwkundige ingenieur, de heer Van Hoytema, werd dezer dagen uitgezonden. Rond 1916 is Snuijf ‘Ingenieur-Architect te Weltevreden’. 1919: Samen met Wiemans Architectenbureau IBA. 1919-1925: Soerabaja Firma I.M.A. de Vries. 1926-1932: Voorzitter Kon. Instituut voor Ingenieurs op Oost Java. 1934-1941: Raadgevend en uitvoerend ingenieur stedelijke watervoorzieningen. Snuijf moet als ‘jood’ in 1941 zijn lidmaatschap bij de KIVI beëindigen op last van het hoofdkantoor in Nederland als gevolg van de Duitse bezetting. Hij sterft in een Japans interneringskamp in 1944. |
Sprey, H.T.
Sprey, H.T.
1925 – Simpangsche Apotheek [Surabaya 2 – Apotik Simpang]
1927 – Feestzaal Simpang Sociëteit [Surabaya 2 – Sociëteit] 1928 – Helmig & Co [Surabaya 1 – Helmig] 1929 – Vrije Katholieke Gemeente [Surabaya 1 – Vrije Katholieke Kerk] 1929 – Verbouwing Maxim Complex [Surabaya 2 – Maxim] 1930 – Agentschapskantoor Aniem [Surabaya 1 – Electriciteits Mij] 1931 – Verbouwing Simpang Club [Surabaya 2 – Simpang Club] 1933 – Sampoerna [Surabaya 1 – Sampurna] 1934 – Frontgebouw Oranje Hotel [Surabaya 2 – Oranje Hotel] 1935 – Winkelcomplex Savelkoul [Surabaya 2 – Savelkoul-gebouw] ? – Personeelswoningen Proefstation [Pasuruan – Woningen] Meer informatie
Henri Sprey 1895-1951.
Voor informatie over H.T. Sprey, zie [Persoonlijkheden, 1397]. J. Job was zakenpartner tot 1929. R. Deppe (1902-1943) was van 1929-1933 in dienst van het bureau. |
Steenstra Toussaint, D. J.
Steenstra Toussaint, D. J.
1919 – NILLMIJ [Semarang – NILLMIJ]
1919 – Hollandsch Inlandsche School [Semarang 3 – School] 1919 – Autobedrijf Barendse [Semarang 2 – Autohandel] 1922 – Handelsvereeniging ‘Semarang’ [Semarang 1 – Handelsvereeniging] Meer informatie
Daniel Steenstra Toussaint (1879-1951)
1910-1913 Semarang: Burgerlijke Openbare Werken. 1914-1916 Semarang: zelfstandig architect. 1916-1922 Semarang: Bureau Karsten, Lutjens, Toussaint. 1922-1926 Semarang: Semarangsche aannemingsmaatschappij i.s.m. C. Vrins (1880-1940). 1926-1930 Medan: Aannemings Maatschappij ‘Oost-Indië’. 1931-1935 Djokjakarta: Bureau Sitzen & Louzada. Steenstra Toussaint is overleden in 1951 in Soerabaja. |
Nobile de Vistarini, B.A.G.
Nobile de Vistarini, B.A.G.
1928 - Christelijke Muloschool [Surabaya 3 – Muloschool]
1930 – Verbouwing Sociëteit Deutscher Verein [Surabaya 2 – Deutscher Verein] 1937 – Uitbreiding Museum Sonobudoyo [Yogyakarta 1A – Sonobudoyo] Meer informatie
Bruno Nobile de Vistarini (1891-1971).
1920-1924 Landsgebouwendienst. 1925-1940 Zelfstandig architect te Soerabaja. 1930-1933 Oudheidkundige Dienst te Buitenzorg. Bruno Nobile de Vistarini is de ontwerper van vele architectonisch-belangrijke bouwwerken te Soerabaia. Hij werd 8 April 1891 te Marburg a.d. Drau in Stiermarken (Oostenrijk) geboren en behaalde zijn diploma voor bouwkundig ingenieur te Graz. [† 1971] Zijn voornaamste werken te Soerabaia zijn: Christelijke Muloschool aan Embong Woengoe, Christ. Holl. Chinesche School te Boeboetan, kantoorgebouw van de Droogdok Mij te Tandjong Perak, Deutscher Verein op Genteng (verbouwing) met eerste draaitooneel in Indië, details en architectonische verzorging van ‘Modderlust’ (ontw. is van Ir. Muller), stratenplan en geheele bebouwing van Ketabang-Oost (als adviseur der N.V. Volkshuisvesting), Noorderkerk aan den Grisseesche weg en tokocomplex te Songojoedan. [Nieuw Soerabaia, 335]. |
Westmaas, W.
Westmaas, W.
1894-’95 – Protestantsche Kerk (verbouwing met De Wilde) [Semarang 1 – Protestantsche Kerk]
1897 – School zusters Franciscanessen [Semarang 1 – Franciscanessen] 1900 – Onze Lieve Vrouwekerk [Surabaya 1 – Gereja Katolik] 1906 – Simpangsche Sociëteit [Surabaya 2 – Simpangsche Sociëteit] 1908 – Nederlandsche Handel Maatschappij [Surabaya 1 – Handel Maatschappij] Meer informatie
Westmaas, Willem sr. (1848-1914)
Westmaas was architect en aannemer en gevestigd in Semarang. Hij overleed in 1914 in Den Haag. |
Wolf Schoemaker, C.
Wolff Schoemaker, C.
1912 – Gebouw voor de Bouwploeg (met Moojen) [Jakarta 12 – BOPLO]
1921 – Uitbreiding Hoofdkantoor van de Oliefabriek 'Insulinde' [Bandung 1A – Insulinde] 1919 – Van Deventerschool [Bandung 1B – Van Deventerschool] 1919 – Bandoengsch Internaat [Bandung 2 – Internaat] 1919 – Kantoor firma Becker en Co [Bandung 1A – Gas] 1920 – Jaarbeurs [Bandung 2 – Jaarbeurs] 1921 – Verbouwing Sociëteit 'Concordia' [Bandung 1A – Merdeka] 1921 – Boekhandel en Drukkerij G.C.T. van Dorp & Co [Bandung 1A – van Dorp] 1922 – Eigen Hulp [Jakarta 5 – Winkelgebouw] 1922 – Vleugel Gemeenschappelijk Electriciteitsbedrijf Bandoeng en Omstreken [Bandung 1A – GEBEO] 1922 – Villa Merah [Bandung 4 – Richard] 1922 – Bioscoop Majestic [Bandung 1A – Majestic] 1922 – Rooms-katholieke kerk St Petrus [Bandung 1B – Katholieke kerk] 1923 – Boekhandel en Drukkerij v/h G.C.T. van Dorp [Surabaya 1 – Van Dorp] 1925 – Protestantsche Kerk [Bandung 1A – Protestantsche Kerk] 1927 – Zwembad “ ‘t Centrum” [Bandung 2 – Zwembad] 1928 – Koloniale Bank [Surabaya 1 – Koloniale Bank] 1929 – Grand Hotel Preanger [Bandung 1A – Hotel Preanger] 1940 – Nederlandsch Indische Handelsbank (met R. Schoemaker) [Jakarta 2 – Handelsbank] 1941 – Nederlandsch Indische Handelsbank [Malang – Nederlandsch-Indische handelsbank] Meer informatie
(1882-1949)
Informatie over architect [Persoonlijkheden, 1655] De Kalakop [Nederlandsch Indië – Oud & Nieuw-2, 265] Islamitische architectuur [Locale Techniek-6-6, 150-155] Commentaar van Berlage [Indisch Bouwkundig Tijdschrift-26, 306] |
Overzicht Gouverneurs-generaal
De Gouverneur-Generaal, die in naam des Konings het algemeen bestuur van Ned.-Indië uitoefent, staat aan het hoofd van de regeering van Ned.-Indië. Hij wordt benoemd en ontslagen door den Koning, op voordracht van den Ministerraad. Hij moet Nederlander zijn en minstens 30 jaren oud. Hij is verder onderworpen aan zekere verbodsbepalingen tot voorkoming van strijd tusschen zijn plicht als Landvoogd en zijn finantieele belangen. De wet houdt voor den Gouverneur-Generaal geen bepalingen omtrent een ambtstermijn in maar regel is dat de Landvoogd na vijfjarige ambtsduur zijn ontslag vraagt.
[…] dat dit bestuur geschiedt met inachtneming van ’s Konings ‘aanwijzingen’. Dientengevolge is, volgens gangbare opvatting, het geheele regeeringsbeleid van den Gouverneur-Generaal, door tusschenkomst van den Minister van Koloniën, onder toezicht van de Staten-Generaal gebleven. Kan het opperbestuur niet instemmen met de handelwijze van den Gouverneur-Generaal, dan kan dit in het uiterste geval tot zijn ontslag leiden.
De finantieele politieke verantwoordelijkheid van den Gouverneur-Generaal vond nog geen regeling. Zijne strafrechtelijke politieke verantwoordelijkheid wordt in de Indische Staatsregeling behandeld.
De Gouverneur-Generaal is hoofd van de uitvoerende macht. Voorts is hij opperbevelhebber van de in N.-I. aanwezige land- en zeemacht, behoudens, wat het laatste betreft, hare administratieve betrekkingen tot het departement van Defensie in den Haag. Elk gedeelte van N.-I. kan door den Gouverneur-Generaal in staat van oorlog of beleg worden verklaard, indien de handhaving der uit- of inwendige veiligheid dit eischt. De Landvoogd heeft voorts een zekere dispensatiebevoegdheid en het recht van gratie van straffen door rechterlijke vonnissen in N.-I. opgelegd, zoolang de veroordeelden zich daar bevinden. Ten slotte is de Gouverneur-Generaal nog administratief rechter in hoogste instantie in geschillen tusschen autonome lichamen.
[Geïllustreerde Encyclopaedie van N-I, 378-386]
De afbeeldingen zijn overgenomen van het Rijksmuseum. Dit instituut heeft op internet de site ‘Rijksstudio’, waar men kan zoeken naar een onderwerp en de gewenste afbeelding kan downloaden.
De zwart-wit foto’s van de portretten van de Gouverneurs-generaal die zijn opgenomen in De Landsverzameling II zijn vergeleken met de gekleurde afbeeldingen van de portretten op de site van het Rijksmuseum en vervolgens is een selectie gemaakt.
In 1945 zijn een aantal portretten beschadigd, gescheurd en door vocht aangetast met gebroken lijsten teruggevonden in een goedang van de Kodakfilmmaatschappij in de Sluisbrugstraat in Weltevreden. [Verlaat Rapport Indië, 2-5]
[De portretten zijn in 1950 ondergebracht bij het Rijksmuseum.]
Het bleek inderdaad een curiositeit te zijn; als je de zestig portretten die erin staan bekijkt, heb je moeite te geloven dat deze mensen meer macht en invloed bezaten dan menig vorst in Europa. Het is waar dat zij rekening en verantwoording schuldig waren aan een gezelschap van zeventien cijferaars en pennelikkers in Holland, en in principe teruggeroepen en ontslagen konden worden (dat is ook weleens gebeurd) maar Holland was ver weg.
[Kousbroek – Oostindisch kampsyndroom, 25-31]
Vanuit dit overzicht kan naar de genoemde tekstdelen worden doorgeklikt, maar vervolgens kan men alleen via ‘vorige’ (links boven) terugklikken naar Aantekeningen, waaronder dit overzicht is opgenomen.
Gouverneurs-generaal van de VOC |
|
![]() |
1610-1614 Pieter BothDeze met zijn ongekamde haren was d’ eerste landvoogd Pieter Both. Genoemd in: |
![]() |
1614-1615 Gerrit ReijnstGeïllustreerde Encyclopaedie van N-I, 1234a Genoemd in: |
![]() |
1615-1619 Laurens ReaelVlak bij hem staat Dr. Laurens Reael. Hij was als ambassadeur van de Republiek der Nederlanden tegenwoordig bij de kroning van Karel de Eerste als koning van Engeland, die hem tot ridder sloeg, een nieuw helmteken en een wapenspreuk toekende. De grootste merkwaardigheid aan deze Gouverneur Generaal was zijn onbetwist talent als dichter. P.C. Hooft heeft een gedicht op hem vervaardigd en Vondel een gedicht aan hem opgedragen. Genoemd in: |
![]() |
1619-1623 en
|
![]() |
1623-1627 Pieter de Carpentier |
|
1627-1629 Jan Pieterszoon Coen |
![]() |
1629-1632 Jacques SpecxGeïllustreerde Encyclopaedie van N-I, 1325 Genoemd in: |
![]() |
1632-1636 Hendrick Brouwer |
![]() |
1636-1645 Antony van DiemenAntonio van Diemen (1636) werd boekhouder-generaal bij trommelslag, in een tijd, zooals Valentijn beschrijft, “waarin men verlegen wierd om een algemeen boekhouder, en hieromtrent zóó in het nauw raakte, dat men zich genoodzaakt vond met de trom te laten rond slaan, om te zien of er iemand onder de soldaten of onder de andere borsten was, die zijn dienst daartoe wilde aanbieden”.[Ido – Indië in den goeden ouden tijd I, 86a] Geïllustreerde Encyclopaedie van N-I, 268a in zijn tijd: Geïllustreerde Encyclopaedie van N-I, 509-510 |
![]() |
1645-1650 Cornelis van der Lijn |
![]() |
1650-1653 Carel ReinierszGeïllustreerde Encyclopaedie van N-I, 1234 |
![]() |
1653-1678 Mr. Joan MaetsuykerJoan Maetsuyker heeft het hier als landvoogd wel het langst uitgehouden. Hier staat hij voor U in den ouderdom van zestig jaren, met lange grijze lokken. Hij is een zeventig jaar geworden, waarvan vijf en twintig, tot aan zijn dood, in ’s Compagnies dienst als gouverneur Generaal.[Ido – Indië in den goeden ouden tijd I, 86b] Geïllustreerde Encyclopaedie van N-I, 790 in zijn tijd: Geïllustreerde Encyclopaedie van N-I, 510-511 |
![]() |
1678-1681 Rijckloff van GoensZiehier Rijcklof van Goens, zijn kloek uiterlijk verloochent zijn flinken aard niet. Hij heeft uitgemunt als koopman, als ambtenaar, als diplomaat, als staatsman, als veldoverste en als admiraal. Hij was allerminst een bureaucraat, te veel man van de daad en de practijk. Toen de Regeering hem Gouverneur Generaal maakte, vond hij het maar half leuk en vroeg binnen het jaar nog ontslag, wat hem pas zes maanden later werd verleend.[Ido – Indië in den goeden ouden tijd I, 86-87] Geïllustreerde Encyclopaedie van N-I, 369 |
![]() |
1681-1684 Cornelis Janszoon SpeelmanHet beeld dat nu volgt, is zeker niet dat van een Adonis. Toch zijn weinig landvoogden hier zóózeer vereerd als Cornelis Speelman. Bij zijn dood werden groote gouden en zilveren penningen met zijn wapen – twee handen, daaronder een hamer – erop, uitgedeeld. Zijn begrafenis, die der Regeering de enorme som van honderd een en dertig duizend en vierhonderd rijksdaalders heeft gekost, werd begeleid door 229 kanonschoten.[Ido – Indië in den goeden ouden tijd I, 87] Geïllustreerde Encyclopaedie van N-I, 1325-1326 in zijn tijd: Geïllustreerde Encyclopaedie van N-I, 511-512 |
![]() |
1684-1691 Joannes CamphuysNaast hem staat in mijn beeldengalerij Joannes Camphuys, een zilversmidsleerling te Amsterdam, die het niet langer kon harden op den driepoot en op bonavontuur naar den Grooten Oost ging. Hij nam dienst bij de Oost-Indische Compagnie, leed schipbreuk bij de eerste reis hierheen, gaf het niet op, ging ten tweedemale scheep en werd bij aankomst in Batavia klerk ter Algemene Secretarie. Zoo klom hij op tot Gouverneur Generaal. Genoemd in: |
![]() |
1691-1704 Willem van OuthoornEigenaardig dat al die vroegere Landvoogden zoo vroom waren. Camphuys’ opvolger, Mr. Willem van Oudshoorn, was het ook. Hij vervuld te Batavia de functie van diaken, daarna ouderling, en schonk als Gouverneur Generaal 100 riem papier voor het drukken van in het Portugeesch – destijds de taal der Mardijkers en Indo’s – vertaalde psalmen. Van Oudshoorn was de eerste Landvoogd in Indië (Amboina) geboren. Genoemd in: |
![]() |
1704-1709 Joan van HoornDe regeering van Joan van Hoorn kenmerkte zich door niets bijzonders, zijn persoonlijk leven echter door het feit, dat hij na zijn aftreden naar Holland terugkeerde met een voor dien tijd zeer aanzienlijke som van ruim f 472.200 aan wissels. Genoemd in: |
![]() |
1709-1713 Abraham van RiebeeckAanschouwt hier, Dames en Heeren, in zijn deftig, effen zwart costuum met de witte platte befkraag, Mr. Abraham van Riebeeck, zoon van Johan van Riebeek den stichter van de Kaap de Goede Hoop. Onder zijn bewind kwamen onder meer tot stand een weg naar de Zuidkust van Java en de eerste koffie-aanplant in de omstreken van Batavia, waar het nieuwe stadhuis in 1710 werd voltooid en de tinmijnen op Banka werden ontdekt. Genoemd in: |
![]() |
1713-1718 Christoffel van SwollGeïllustreerde Encyclopaedie van N-I, 1363 |
![]() |
1718-1725 Hendrik ZwaardecroonEnfin, we gaan verder, en staan nu voor het beeld van Henricus Zwaardecroon. Er spreken alles behalve welwillendheid en openhartigheid uit dit gezicht. Een zwarte schaduw werd op zijn bewind geworpen door zijn bevel tot de onmenschelijk wreede terechtstelling – zonder afdoende bewijzen – van Pieter Erberveld. De afgrijselijke gedenksteen in de Bataviasche benedenstad doet veelmeer de herinnering voortleven aan een onverantwoordelijke misgreep zijner rechters dan aan de onbewezen misdaad van Pieter Erberveld. Genoemd in: |
![]() |
1725-1729 Mattheus de HaanGeïllustreerde Encyclopaedie van N-I, 396 |
![]() |
1729-1732 Mr. Diederik DurvenGeïllustreerde Encyclopaedie van N-I, 284 Genoemd in: |
![]() |
1732-1735 Dirck van CloonGenoemd in: |
![]() |
1735-1737 Abraham PatrasGeïllustreerde Encyclopaedie van N-I, 1154-1155 Genoemd in: |
![]() |
1737-1741 Adriaan ValckenierWij slaan enkele onbeduidende figuren over, en komen te staan tegenover Adriaan Valckenier, berucht om zijn ontactvol dempen van de opstand te Batavia, waarbij 10.000 Chineezen werden vermoord, en van den door hem gegeven last tot gevangenneming van de drie Raden van Indië: Van Imhoff, De Haze en Van SchInne. Valckenier werd voor zijn boosheid gestraft. Na zijn aftreden, op reis naar Nederland, heeft men hem aan de Kaap de Goede Hoop gearresteerd in naam der Heeren Zeventien en hem teruggevoerd naar Batavia, waar hij in het Kasteel werd gevangen gezet. Genoemd in: |
![]() |
1741-1743 Johannes ThedensGeïllustreerde Encyclopaedie van N-I, 1402-1403 Genoemd in: |
![]() |
1743-1750 Gustaaf Willem baron van ImhoffBaron van Imhoff een zeer geloovig man, zal niet licht vergeten worden, ten eerste als stichter van Buitenzorg en eerste bewoner van het landvoogdelijk paleis aldaar. Voorts heeft hij den bouw van een Lutherse Kerk te Batavia mogelijk gemaakt, terwijl onder zijn bewind nog zijn opgericht het eerste postkantoor in 1740 en de eerste Bank van leening. Genoemd in: |
![]() |
1750-1761 Jacob MosselBaron Van Imhoff werd opgevolgd door Jacob Mossel. Neen, hij was geen Israëliet, al stond hij als een groot koopman bekend. Hij heeft uit eigen middelen het drukken van den Bijbel in het Maleisch bekostigd. Genoemd in: |
![]() |
1761-1775 Petrus Albertus van der ParraOp denzelfden dag van Mossel’s overlijden werd tot Gouverneur Generaal benoemd Petrus Albertus van der Parra, de eenige landvoogd, die Europa, dus ook Nederland, nooit gezien heeft. Het is net of men dat aan zijn uiterlijk kan zien, doch die indruk kan wel op dwaling berusten. Genoemd in: |
![]() |
1775-1777 Jeremias van RiemsdijkDeze groote, robuste figuur naast Van der Parra, is Jeremias van Riemsdijk, die destijds door den Raad van Indië unaniem tot Gouverneur Generaal verkozen werd, doch op den avond vóór zijn installatie als zoodanig is gestorven. Hij heeft vooral vermaardheid verworven door zijn vijf huwelijken en zijn talrijke nakomelingschaap. Men heeft in een omvangrijk genealogisch boekwerk over het geslacht Van Riemsdijk aangetoond, dat zoowat een derde der Indo-Europeesche bevolking op den stamboom van den ouden Jeremias was geënt. Genoemd in: |
![]() |
1777-1780 Reinier de KlerkNaast hem staat in vol ornaat Reynier de Klerk. Hij heeft vele jaren gewoond in het door hem gebouwde landhuis op Molenvliet West No. 111 (thans het Landsarchief). Ook het landgoed Grogol behoorde hem toe. Dat hij evenals zijn voorgangers veel voor zijn kerk over had, blijkt wel uit een schenking van duizend rijksdaalders, welke hij vereerde aan Dominee Josua van Yperen bij diens aankomst in Indië. Genoemd in: |
![]() |
1780-1796 Mr. Willem Arnold AltingGeïllustreerde Encyclopaedie van N-I, 19 Genoemd in: |
Gouverneurs-generaal tijdens de Bataafse Republiek en de Franse tijd. |
|
![]() |
1796-1801 Mr. Pieter Gerardus van OverstratenGeïllustreerde Encyclopaedie van N-I,1088-1089 |
![]() |
1801-1804 Johannes SibergAlting en Van Overstraten loopen wij voorbij. Dat waren geen markante figuren. Siberg en Wiese eigenlijk ook, maar met Johannes Siberg was het toch een bijzonder geval. Hij trad eerst op als waarnemend Gouverneur Generaal, vroeg een half jaar daarna ontslag, werd daarentegen als Gouverneur Generaal “voorloopig” bevestigd, verzocht nogmaals ontslag, en kreeg eindelijk vergunning zijn waardigheid over te dragen aan Wiese. Feitelijk is Sieberg dus nooit officieel Landvoogd geweest Genoemd in: |
![]() |
1804-1808 Albertus Henricus WieseAlbertus Wiese een Bremer van geboorte, kwam op zijn dertiende jaar als scheepsjongen in het land, waar hij later als Gouverneur Generaal zou heerschen.[Ido – Indië in den goeden ouden tijd I, 91-93] Geïllustreerde Encyclopaedie van N-I, 1530 |
![]() |
1808-1811 Mr. Herman Willem DaendelsHier hebt gij Mr. Herman Willem Daendels, de eerste Landvoogd die het Koninklijk gezag heeft vertegenwoordigd – àl zijn voorgangers waren Compagnies dienaren – de eerste ook, die officieel den titel van Excellentie voerde. Hij was geen levens-autodidact, geen self made man, want hij had een veelzijdig wetenschappelijke opleiding genoten, doch afgaande op zijn autocratisch beleid en zijn onbeperkte macht zou men hem een dictator kunnen noemen. Genoemd in:
|
![]() |
1811 Jan Willem JanssensGeïllustreerde Encyclopaedie van N-I, 496-497 Genoemd in: |
Engels bestuur1811 Lord Minto1811-1816 Thomas Stamford Raffles (Luitenant-gouverneur) • Olivier – Tafereelen I, 253-255 1816 John Fendall (luitenant-gouverneur) |
Gouverneurs-generaal van Nederlandsch-Indië |
|
![]() |
1819-1826 Godert Alexander Gerard Philip baron van der CapellenDe figuur naast die van Daendels is die van Baron Van der Capellen, van beteekenis doordat hij de koloniën weer overnam namens de Nederlandsche Regeering, nadat zij eerst een tijd lang onder Engelsch bewind gestaan hadden, vervolgens tot eigendom van Frankrijk waren verklaard. Genoemd in: |
![]() |
1826-1830 Hendrik Merkus baron de KockBijkans zonder voorbeeld is de carrière van Hendrik Merkus de Kock, dit op het oog zoo gezellig Pickwick-type. Hij begon zijn loopbaan als klerk eerst bij het comité van welzijn, daarna bij het ministerie van oorlog en werd, zonder eenige militaire school te hebben doorloopen, vrij plotseling kolonel en kapitein ter zee, functie doende van den chef van den generalen staf, voldeed uitstekend, en bracht het zelfs tot chef van den generalen staf der Koninklijke en Koloniale Marine en van de mobile militaire divisie te Batavia.[Ido – Indië in den goeden ouden tijd I, 96a] |
![]() |
1830-1833 Johannes graaf van den BoschOp hem volgt Johannes van den Bosch, te Batavia aangekomen als luitenant der genie in 1797. Hij was de stichter van het cultuurstelsel in Nederlandsch-Indië. Hij heeft, door de landgoederen Pondok-Gedeh en Tjibinoeng in het Buitenzorgsche aan te koopen en in cultuur te brengen zich ook voor zijn nakomelingen verdienstelijk gemaakt. Genoemd in: |
![]() |
1833-1836 Jean Chretien BaudWij staan niet stil bij J.C. Baud van wien niets te vertellen valt dan dat hij dertien kinderen gehad heeft. Genoemd in: |
![]() |
1836-1840 Dominique Jacques de EerensMeer beteekenis had D.J. de Eerens, die als soldaat in Indië kwam. Hij had meer dan den maarschalkstaf in zijn ransel, want hij wist het nog te brengen tot Luitenant Gouverneur-Generaal van Nederlandsch-Indië op een salaris van een honderd vijftig duizend gulden ’s jaars. Hij genoot de eer, hier in Indië te ontvangen Prins Willem Frederik Hendrik der Nederlanden, de éénige Oranje die deze kolonie uit eigen aanschouwing kende. Dat gebeurde in 1837.[Ido – Indië in den goeden ouden tijd I, 97a] Geïllustreerde Encyclopaedie van N-I, 291-292 |
|
1840-1841 Carel Sirardus Willem graaf van HogendorpDie nu aan de beurt is, heeft, zooals gij ziet, een echt Van Hogendorp’s gezicht, gelijk wij dat kennen uit de boeken over onze vaderlandsche geschiedenis. Zijn naam luidt: Carel Sirardus Willem Graaf van Hogendorp. Hij was de zoon van Dirk van Hogendorp, die na eerst resident op Java te zijn geweest, gezant aan het Russische hof werd. Van Dirk den vader weet de historie meer te vertellen, dan van den zoon Carel Sirardus Willem van Hogendorp, die trouwens maar waarnemend Gouverneur Generaal is geweest en twaalf kinderen naliet. Genoemd in: |
![]() |
1841-1844 Mr. Pieter MerkusZijn opvolger was Mr. Merkus. Ook deze nam aanvankelijk het Landvoogdschap slechts waar. Eerst twee jaar later, in 1845 zou zijn definitieve benoeming tot het hoge ambt uitkomen. Genoemd in: |
|
1844-1845 Jhr. Joan Cornelius ReijnstGeïllustreerde Encyclopaedie van N-I, 1234-1235 |
![]() |
1845-1851 Jan Jacob RochussenWij kunnen ook de beelden van Reynst en Rochussen gerustelijk passeeren. Over hen valt niets van belang voor ons mee te deelen. Misschien hebt gij bij Uzelven reeds de opmerking gemaakt dat Jan Jacob Rochussen wel een der knapste Apollonische figuren onder al die Landvoogden was. De meesten waren geen Adonis. Genoemd in: |
![]() |
1851-1856 Mr. Albertus Jacob Duymaer van TwistHier staat Mr. Albertus Jacob Duymaer van Twist, vooral bekend als den geduchten tegenstander van Multatuli, die zich eens schriftelijk bij Koning Willem den Derde had beklaagd, dat deze Gouverneur Generaal hem belette “zijn plicht als ambtenaar te doen”. Onder diens bewind kwam intusschen in 1853 de eerste tentoonstelling van voortbrengselen der natuur en van landbouw en nijverheid in Nederlandsch-Indië te Batavia tot stand. Genoemd in: |
![]() |
1856-1861 Charles Ferdinand PahudDit is Charles Ferdinand Pahud. Sommigen beweren het aan zijn gezicht te kunnen zien, dat hij indertijd eerst voor schoolmeester heeft gestudeerd. Hoe het zij, voor het onderwijs heeft hij in elk geval veel gedaan, en dat is toch geen geringe verdienste. Tijdens zijn bestuur werd bijvoorbeeld het Gymnasium Willem III te Batavia opgericht en geopend (op 17 November 1860). Toen is er nog iets gebeurd, dat U zeker vergeefs in archieven en kronieken uit dien tijd zoeken zult. Genoemd in: |
![]() |
1861-1866 Mr. Ludolf Anne Jan Wilt baron Sloet van de BeeleThans leid ik U voor het beeld van Baron Sloet van de Beele, type van een Oud-Hollanschen aristocraat. Hij was het, die in 1804 de ethnologische en nijverheidstentoonstelling te Serang (Bantam) en de tweede tentoonstelling van landbouw en nijverheid in het daarop volgende jaar te Batavia opende. Genoemd in: |
![]() |
1866-1872 Mr. Pieter MijerNaast hem staat Mr. Pieter Mijer, een der bekwaamste en werkzaamste Landvoogden van Nederlandsch-Indië, die de geschiedenis weet aan te wijzen. Hij heeft veel geschriften nagelaten, die nu nog vaak door weetgierige ambtenaren geraadpleegd worden. Genoemd in: |
![]() |
1872-1875 Mr. James LoudonHij werd opgevolgd door Mr. James Loudon, die van Engelsche afkomst was. Dikwijls had hij ook vooraanstaande Engelschen uit Londen en Singapore te logeeren. Eens telde hij een Engelsch handelsmagnaat uit laatstgenoemde plaats onder zijn gasten te Buitenzorg, waarvan de omstreken destijds nog door tijgers onveilig werden gemaakt. Genoemd in: |
![]() |
1875-1881 Mr. Johan Willem van LansbergeGenoemd in: |
![]() |
1881-1884 Frederik ‘s JacobGeïllustreerde Encyclopaedie van N-I, 1302 Genoemd in: |
![]() |
1884-1888 Otto van ReesGeïllustreerde Encyclopaedie van N-I, 1231-1232 |
![]() |
1888-1893 Mr. Cornelis Pijnacker HordijkMr Pijnacker Hordijk bijvoorbeeld was de eerste, die in z’n eentje, gekleed in een zwart lustren jasje en een witte pantalon ’s ochtends vroeg wandelingen maakte om het Koningsplein. Dat deed hij ook graag in den namiddag tusschen licht en donker. Overigens zag het groote publiek hem niet. Hij was, onder ons gezegd, een leelijk klein mannetje met een kaal hoofd, een korte baard en schrikkelijk schele oogen. Ik heb in mijn leven nog niet iemand ontmoet, die zoo jammerlijk scheel keek als deze Landvoogd. Niettemin zag hij als staatsman drommels goed uit zijn oogen. Genoemd in: |
![]() |
1893-1899 Jhr. Carel Herman van der WijckZijn opvolger was Jhr. C.H. van der Wijck, zooals gij hier zien kunt met zijn grijzen krullebol en zwaren grijzen knevel, een kranige representatieve figuur, maar door zijn buitengewone trotschheid niet populair. Genoemd in: |
![]() |
1899-1904 Willem RooseboomDat wij in die dagen nog leefden onder een Bestuur dat ingesteld was op het behoud der koloniën bleek wel duidelijk uit de benoeming van den opvolger van Jhr. Van der Wijck. Tegenwoordig, ruim dertig jaren daarna, is het streven naar ontwikkeling in alle opzichten daarbij het hoofddoel. Immers, meerdere ontwikkeling in elke richting geeft vanzelf de beste waarborgen voor het behoud. Die opvolger was generaal W. Rooseboom, militair commandant van de vesting Amsterdam. Men vond het indertijd hier ongehoord, dat een Gouverneur Generaal zou komen, die niets van Indië wist, hier nooit geweest was en niets van een ambtenaar had. Genoemd in: |
![]() |
1904-1909 Johannes Benedictus van HeutszHier staan we voor de beeltenis van Johannes Benedictus van Heutsz den pacificator van Atjeh. Uiterlijk herkent men hem direct aan zijn eigenaardigen vogelneus en de eigenzinnige “je m’en fis”-uitdrukking op zijn gezicht. Genoemd in: |
![]() |
1909-1916 Alexander Willem Frederik IdenburgNaast den pacificator van Atjeh staat zijn vriend en krijgsmakker Alexander Willem Frederik Idenburg. Deze was een ‘Onderkoning’, die geen prijs stelde op uiterlijk vertoon, iets wat den Inlander, die als alle Oosterlingen voor pracht en praal zeer gevoelig is, vreemd aandeed. Hij reisde eenvoudig, zonder veel omslag, hij was geen verschijning, die ontzag inboezemde, de Inlandsche wereld zag niet in hem den ongenaakbaren Toean Besar van Bogor. Onder zijn bestuur ontwikkelden zich verschillende Inlandsche stroomingen en de belangrijkste beweging in de Inlandsche maatschappij, de Sarikat Islam. Genoemd in: |
![]() |
1916-1921 Mr. Johan Paul graaf van Limburg StirumHad Idenburg de ethische politiek hier ingeluid, zijn opvolger Mr. Johan Paul graaf van Limburg Stirum huldigde haar à outrance. Voor het Inlandsch paleis-personeel, gewoon in bamboezen hutten zonder comfort, werden steenen woningen gebouwd, volledig gemeubileerd en van electrisch licht voorzien. Elke woning had een voorgalerijtje met stoelen, een tafeltje met een vaas, welke op gezette tijden door de gravin Van Limburg Stirum, geboren baronnesse Smynia, eigenhandig met bloemen uit haaredele’s tuin werd gevuld. Genoemd in:
|
![]() |
1921-1926 Mr. Dick FockHet werd tijd, dat een man met andere, gezonde opvattingen, dat een sterke man, die Indië door-en-door kent, het opperbestuur zou overnemen. Die man was Mr. Dirk Fock, dien U hiernaast ziet staan. Groot en forsch van bouw, met een kop zoo leelijk als die van Socrates en van Paul Verlaine. Maar hij wist wat hij wilde en deed wat hij wilde. Hij begon met al de ziekelijke, vooze en slappe takken van den Regeerings-boom te snoeien, met het gevolg dat deze voordeeliger groeide en bloeide. Genoemd in: |
![]() |
1926-1931 Jhr. Mr. Andries Cornelis Dirk de GraeffDe laatste figuur van het Koloniaal Nirom-panopticum is die van Jhr. Mr. André C.D. de Graeff, op dit oogenblik minister van Buitenlandsche Zaken te ’s-Gravenhage. Hij was gehuwd met een dochter van Gouverneur Generaal Van der Wijck, en toonde zich al dadelijk bij zijn optreden een vurig aanhanger en voorstander van de ethische politiek van Graaf Van Limburg Stirum. Wat Mr. Fock moeizaam met hamer en houweel had afgebroken, bouwde Jhr. De Graaf geduldig en vol toewijding weer op Genoemd in: |
![]() |
1931-1936 Jhr. Mr. Bonifacius Cornelis de JongeGenoemd in: |
|
1936-1945 Alidius Warmoldus Lambertus Tjarda van Starkenborgh StachouwerGenoemd in:
|
![]() |
1945-1948 Hubertus Johannes van Mook (Luitenant Gouverneur-generaal)Genoemd in: |
Hoge vertegenwoordigers van de Kroon in Nederlands-Indië1948-1949 Louis Joseph Maria Beel 1949 Antonius Hermanus Johannes Lovink |
Overzicht Ministers van koloniën
Juli 1887 Augustus 1901 September 1902 September 1902 Augustus 1905 Februari 1908 Mei 1908 Augustus 1909 Augustus 1913 September 1918 November 1919 Augustus 1925 September 1925 Maart 1926 Augustus 1929 Mei 1933 Juni 1937 Juli 1939 Augustus 1939 November 1941 |
– augustus 1901 – september 1902 – augustus 1905 – februari 1908 – mei 1908 – augustus 1909 – augustus 1913 – september 1918 – november 1919 – augustus 1925 – september 1925 – maart 1926 – augustus 1929 – mei 1933 – juni 1937 – juli 1939 – augustus 1939 – november 1941 – mei 1942 |
J.T. Cremer Jhr. Mr. T.A.J. van Asch van Wijck J.W. Bergansius, ad interim A.W.F. Idenburg Mr. D. Fock Mr. T. Heemskerk, ad interim A.W.F. Idenburg J.H. de Waal Malefijt Mr. T.B. Pleijte A.W.F. Idenburg S. de Graaff H. Colijn, ad interim C.J.I.M. Welter Dr. J.C. Koningsberger S. de Graaff Dr. H. Colijn C.J.I.M. Welter C. van den Bussche C.J.I.M. Welter Mr. P.S. Gerbrandy |
[Het Koninkrijk der Nederlanden, 11a, 1113]